Aan welke hand draag je de trouwring?

Dit is een artikel gewijd aan de trouwring, de symboliek die erachter schuilt en de geschiedenis van het sieraad. We staan stil bij het betekenisvolle gebaar van het omschuiven van de ring aan de hand van je geliefde tijdens het afleggen van de trouwbelofte. De linkerhand, of was het nou de rechter? En daar is de vraag die veel mensen zich ineens stellen vlak voordat ze gaan trouwen. Draag je de trouwring links of rechts?

Uit het gedicht "Twee ringen" door Henk van Oostgaarde:

Uit het gedicht "twee ringen" van Henk van Oostgaarde blijkt maar weer eens hoeveel waarde er gehecht wordt aan een trouwring. De ring staat symbool voor oneindigheid, vrijwillige verbondenheid, trouw en liefde. Eigenlijk wist je dit allemaal al toch? Maar weet je ook aan welke hand je een trouwring moet dragen? Daar wil nogal eens wat verwarring over bestaan. Daarom zijn we eens wat dieper op de materie ingedoken en proberen we voor eens en voor altijd duidelijkheid te scheppen. Om je vast een voorproefje te geven: er zijn heel veel zaken van invloed op het dragen van de trouwring aan een bepaalde hand. Geschiedenis, geloof, cultuur en simpele logica. Duik met ons mee in het grote mysterie: Aan welke hand draag je de trouwring?

Om erachter te komen hoe het nu precies zit met de regels van het dragen van een trouwring, moeten we eerst wat meer weten over de geschiedenis van het sieraad. Die gaat ver terug, tot aan de tijd van de oude egyptenaren. Zij waren hoogstwaarschijnlijk de eersten die een metalen ring gebruikten om een relatie te bezegelen. De ring werd aan de linkerhand gedragen omdat daar de ader stroomt die direct met het hart verbonden is.

De traditie werd overgenomen door de Romeinen die de ring van ijzer lieten maken om de ijzersterke verbondenheid in het huwelijk te tonen. Als de vrouw de ring eenmaal om haar vinger had was ze niet meer vrij, dus de dame moest er goed over nadenken voordat ze de ring om haar vinger liet schuiven. In deze tijd werden de ringen vaak gemaakt met een sleutel vorm eraan vast. De vrouw had het hart van de man van het slot gehaald en kon nu "de kluis" openen van haar echtgenoot. Ze kon door het huwelijk namelijk aanspraak maken op de helft van zijn bezittingen. Nog steeds werd, net als bij de oude Egyptenaren, de ring aan de linkerhand gedragen. Ze waren het met het verhaal van de ader en het hart eens. Ze gaven ook meteen maar een naam aan de ader: "vena amoris" oftewel ader van de liefde.

De Romeinen gebruikten de trouwring niet alleen als bezegeling van de liefde, maar juist ook als een soort contract. De trouwring was meer het bewijs dat er een "deal" was gesloten tussen de man en de vrouw dan dat er een romantische betekenis achter schuil ging, maar dat terzijde. Aangezien zowel de Egyptenaren als de Romeinen de trouwring aan de linkerhand droegen hebben we nu een antwoord op onze vraag of je de trouwrings links of rechts moet dragen, toch? Helaas, we zijn er nog niet.

De trouwring is vanaf de tijd van de Romeinen eigenlijk nooit meer verdwenen. Maar er veranderden wel dingen, zoals de versiering van de ring en het materiaal waarvan de ringen gemaakt werd. In de derde eeuw na Christus werden de ijzeren ringen vervangen door ringen van edele metalen. De Romeinen waren er inmiddels ook achter dat ijzer, in tegenstelling tot oude liefdes, gaat roesten. In de middeleeuwen, toen de eerste munten werden geslagen, werd het normaal om trouwringen van goud en zilver te maken. Ook werden de ringen steeds op andere manieren versierd. We hadden het al even over de sleutels die de Romeinen gebruikten als versiering, maar er zijn ook tijden geweest dat er complete portretten van de bruid en de bruidegom op een ring gezet werden!
In de 15e eeuw werden trouwringen weer wat simpeler en in plaats van een enorm versiersel werd de ring nu versierd met gravures. Dat kon een mooie zin zijn, een naam of een datum. Niemand minder dan Shakespeare deed mee aan de traditie van het graveren van trouwringen en schreef de volgende tekst voor in een trouwring: "Love me and leave me nol". (Bemin mij en verlaat mij niet).

Naast deze veranderingen was er nog iets wat aan verandering onderhevig was, namelijk aan welke hand de ring werd gedragen.

De traditie van het dragen van een trouwring verspreidde zich over de hele wereld en werd door allerlei verschillende culturen overgenomen die allemaal hun eigen regels erop naleefden.

In Japan en in het Midden-Oosten was de puzzel-ring een tijdlang populair. Deze ingewikkelde ring zat zo in elkaar, dat wanneer je hem afdeed hij uit elkaar viel. Even je ring afdoen voor een avontuurtje werd dus direct afgestraft.

In de 14e eeuw was het in delen van Europa gebruikelijk om de ring aan de rechter ringvinger te dragen en een paar eeuwen later, in de 16e en 17e eeuw was het zelfs mode om de ring om je duim te dragen.

Het lijkt misschien gek maar tot niet zo heel lang geleden droeg de man helemaal geen trouwring. Het dragen van een ring om de huwelijkse staat te tonen aan de buitenwereld was iets wat alleen gebruikelijk was voor vrouwen. Pas in de tweede wereldoorlog begonnen mannen waarde te hechten aan de trouwring omdat ze lange tijd van hun echtgenotes gescheiden werden. De ring werd niet meer gezien als "bewijs van een contract" maar meer als een romantisch symbool. Door het dragen van de ring droegen ze als het ware hun echtgenotes met zich mee. Dit romantische gebaar werd overgenomen door de kinderen en kleinkinderen van de koppels en sindsdien dragen mannen net als de vrouw een trouwring.

Door de eeuwen heen werd de trouwring ook in religieuze kringen opgepikt als symbool van eeuwige trouw. De ring werd in kerkelijke kring al gebruikt, maar dan vooral als religieus statussymbool. De Paus bijvoorbeeld, draagt de zogenoemde vissersring. Een zegelring met de beeltenis van Petrus die aan het vissen is. De paus draagt deze ring tot zijn overlijden. De ring wordt dan gebroken. De nieuwe Paus krijgt een nieuwe ring met een eigen gekozen pauselijke naam. En niet alleen de Paus heeft een ring, ook andere personen met een functie binnen de kerk dragen een zegelring.

De kerk in Nederland begon ook waarde te hechten aan de trouwring als symbool. Bij een trouwplechtigheid in een (katholieke)kerk is het omdoen van de ring aan de hand van de vrouw een essentieel onderdeel van het trouwritueel. Werd de trouwring nu nog steeds aan de linker ringvinger geschoven? Soms wel, soms niet, het lag er namelijk maar net aan welk geloof je aanhing.

Aan welke kant je traditioneel je trouwring droeg hing in Nederland vooral af van je geloof. De Nederlandse katholieke bevolking droeg (en draagt nu vaak nog steeds) de trouwring aan de linkerhand. Bij de protestantse bevolking van Nederland was dit precies andersom. Toen beide geloven in Nederland nog sterk vertegenwoordigd waren kon je dus aan de trouwring zien tot welk geloof iemand behoorde. Nu Nederlanders steeds minder naar de kerk gaan wordt er ook minder waarde gehecht aan de gewoonten en gebruiken ervan en zien we nu dat getrouwden zelf kiezen aan welke hand ze hun ring omdoen.

Het is trouwens per land verschillend welk gebruik welk geloof heeft. In Oostenrijk bijvoorbeeld dragen katholieken hun ring juist aan de rechterhand.

Bij moslims is er geen echte regel over de kant waar de trouwring moet worden gedragen, maar zij dragen hem meestal rechts. Mannen mogen van de profeet geen goud dragen, hun ringen worden dus van een ander materiaal gemaakt.

Een Joodse gewoonte bij de huwelijksplechtigheid is dat de man de ring om de rechter wijsvinger van de bruid schuift. Die gewoonte komt waarschijnlijk voort uit een heel oud gebruik waarbij de vrouw de man aanwees die zij wilde hebben.

We schrijven in de alinea hierboven bewust de hele tijd "in Nederland" omdat in andere landen weer andere gebruiken gelden. Elke cultuur heeft andere gebruiken omtrent het dragen van de trouwring. In Oostenrijk wordt door katholieken de ring juist aan de rechterhand gedragen. In Vlaanderen wordt per streek de trouwring aan een bepaalde hand gedragen. In West- en OostVlaanderen wordt de trouwring aan de linkerhand gedragen maar in Antwerpen en Brabant aan de rechterhand. In Limburg wordt de ring zowel links als rechts gedragen. En als we verder buiten de grenzen kijken dan zijn er ook andere cultuuraspecten die te maken hebben met aan welke kant de ring wordt gedragen. In sommige Aziatische landen, zoals India werd de hand aan de rechterhand gedragen omdat de linkerhand daar als onrein wordt gezien. Tegenwoordig is dit "beleid" een stuk soepeler en kiezen ze ook daar zelf aan welke hand de ring wordt gedragen.

Wanneer je naar een standaard wereldkaart kijkt zie je dat aan de linkerkant van die kaart de ring meestal aan de linkerhand wordt gedragen. Dit is bijvoorbeeld het geval in Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Groot Brittannië, Italië en Frankrijk. Landen waar de ring rechts wordt gedragen zijn Denemarken, Noorwegen, Rusland, Polen, Bulgarije, Portugal, Spanje en Griekenland.

In India wordt de trouwing ook wel eens om de teen van de vrouw gedragen. Dit is niet alleen een bewijs dat de vrouw is getrouwd maar ook een bewijs dat ze geen maagd meer is. Deze "Bichiya" zoals ze de ring noemen werd vroeger ook door adel gedragen. Zij droegen hem van goud, niet-adel droeg een zilveren teenring. Tegenwoordig dragen de meeste vrouwen nu ook een Bichiya van goud, soms zelfs versierd met diamanten.

Hoe iedereen bij zijn eigen gewoonte is gekomen heeft dus meerdere redenen. Sommige hebben te maken met de gebruiken van een geloof, andere redenen om voor een bepaalde kant te kiezen zijn meer praktisch van aard. Zo zijn veel mensen rechtshandig en zorgt het dragen van de ring aan de linkerhand ervoor dat je hem niet zo snel verliest. Vooral bij mensen die veel op het land werken is dit het geval.

In China dragen veel mensen hun trouwringen helemaal niet. Ze bergen hun trouwring goed op omdat ze veel te bang zijn hem te verliezen en doen de ring alleen om bij speciale gelegenheden, zoals een trouwjubileum.

Hoewel de trouwring dus al een flinke tijd in de mode is, en in veel culturen een vast onderdeel is geworden van de trouwceremonie, vinden er dus toch langzaam verschuivingen plaats in de gewoonten omtrent het dragen van de trouwring.

In Aziatische landen wordt de trouwring vaker gedragen dan vroeger door de invloed van westerse landen. In westerse tv programma's en in films is de trouwring niet weg te denken bij het voltrekken van een huwelijksceremonie. Dat wordt gezien in andere landen die dat gebruik oppikken. Net zoals we in Nederland feestdagen vieren die uit het buitenland zijn komen overwaaien zoals valentijnsdag en Halloween.

In ons eigen land is de kerk van grote invloed geweest op het dragen van de trouwring links of rechts maar de ontkerkelijking zorgt ervoor dat mensen steeds vaker zelf de keus maken aan welke hand de ring gedragen wordt. De oude Romeinse gedachte dat de trouwring aan de linker ringvinger hoort vanwege de ader die direct in verbintenis staat met het hart is een romantische gedachte die veel getrouwde stellen nu weer lijken te omarmen.

Sommige stellen kiezen ervoor om een verlovingsring én een trouwring te kopen om hun liefde te bezegelen. In Nederland komt het echter vaak voor dat de verlovingsring later wordt gebruikt als trouwring. Noem het Hollandse nuchterheid. Als er wel sprake is van twee ringen is het gebruikelijk om de verlovingsring om te wisselen voor de trouwring. De trouwring komt dan dus op dezelfde plek als waar eerst de verlovingsring gedragen werd. De verlovingsring wordt dan vervolgens niet meer gedragen, of krijgt aan de andere hand een plekje. Hiermee verwisselt de verlovingsring dus ook van kant. Je kunt er ook voor kiezen de twee ringen met elkaar te verbinden. De trouwring hoort dan officieel aan de binnenkant, want dat is dichter bij het hart.

Dus, wat is nou het antwoord op de vraag of je de trouwring links of rechts moet dragen?

Ons antwoord is daarop:
Draag de ring daar waar jij hem het lekkerste vindt zitten. Of dat nou links of rechts is, aan je ringvinger of aan je wijsvinger. Misschien is voor jou het gebruik van een bepaald geloof belangrijk, of hecht je cultureel gezien veel waarde aan het dragen van de ring aan je linker of je rechterhand.

Misschien werk je veel met je handen en draag je de ring graag aan de hand die je het minst gebruikt. Het is allemaal mogelijk, de ring verliest zijn betekenis niet als je hem een keer aan een andere vinger schuift. Het blijft een symbool van liefde en trouw, net zoals Henk van Oostgaarde schreef in zijn gedicht:

¹ Uit het gedicht "Twee ringen" door Henk van Oostgaarde

Andere artikelen die je wellicht interessant vindt:

• Aan welke hand draag je een verlovingsring?